Boekverfilmingen kunnen soms heel anders uitpakken dan gedacht. Soms focust een regisseur zich geheel op het hoofdthema. Of laat hij/zij juist hele stukken weg. Een enkele keer wordt er een verhaallijn aan toegevoegd. Leuk is het dan, om buiten alleen boeken of films, je ook wel eens af te vragen: ‘Wat was nu beter? Het boek of de film?’
In het geval van ‘De Middagvrouw’ heeft regisseur Barbara Albert geen gemakkelijke keuze gemaakt. Het boek heeft over het algemeen niet de meest hoogste scores qua recensies, en voor Barbara lieten veel regisseurs het scenario al links liggen. Echter liet ze zich hierdoor niet uit het veld slaan en produceerde ze uiteindelijk in 2023 toch de film, ‘De Middagvrouw’.
Hier gaat de film over
De film ‘De Middagvrouw’ vertelt het verhaal van twee Joodse zussen, die na een veel bewogen jeugd, bij hun excentrieke tante in Berlijn komen te wonen. Het zijn dan de roerende jaren ’20. Terwijl zus Martha zich verliest in het wilde uitgaansleven, wil Helene geneeskunde studeren en arts worden. Ze werkt als apothekersassistent als ze Karl ontmoet, de liefde van haar leven. Terwijl ze dromen over een toekomst samen, rukt het naziregime op en komt Karl plotseling om het leven. Gebroken van verdriet herpakt Helene zich en ontmoet Wilhelm, die smoorverliefd op haar is. Wilhelm helpt haar wanneer hij achter haar afkomst komt, maar langzaam verandert zijn houding en blijken hun opvattingen sterk te verschillen. Ze krijgen samen een zoon, die Helene grotendeels alleen opvoedt. Het moederschap valt haar zwaar en ook het verloochen van haar afkomst kost haar steeds meer moeite. Wanneer de oorlog ten einde is, neemt ze een rigoureus besluit.
De synopsis van het boek heeft een hele andere beschrijving
Het boek* ‘De Middagvrouw’ is in 2021 uitgegeven en geschreven door schrijfster Julia Franck. Het boek kent een andere synopsis dan de film.
In het najaar van 1945 vlucht een vrouw met haar zevenjarige zoontje voor de Russen naar het Westen. Op een klein treinstation ergens in het oosten van Duitsland rusten ze uit. Helene heeft zichzelf en haar kind door de moeilijke oorlogsjaren gesleept. Nu alles achter de rug is en alles mogelijk lijkt, laat ze hem alleen achter op het perron. Ze komt niet meer terug. Het is hier waar het boek ‘De Middagvrouw’ begint en het is tevens de scène waar de film mee eindigt.
Ondanks de verschillen in synopsis en de opzet van de film ‘De Middagvrouw’, volgt de film redelijk trouw het verhaal van het boek. De film begint in de jaren ’50 wanneer Helene contact zoekt met haar achtergelaten zoon Peter. Door middel van flashbacks kom je te weten hoe Peter op de boerderij terecht is gekomen en wat Helene haar ertoe heeft gedreven haar zoontje überhaupt achter te laten.
Staat De Middagvrouw als symbool voor zonnesteek?
Al vanaf hun prille jeugd wordt het de zussen Helene en Marthe onmogelijk gemaakt zichzelf te zijn. Met een vader die ontbreekt en een Joodse moeder die lijdt aan psychische stoornissen, worden ze door de dorpelingen verguisd. Daarnaast gaat er ook nog eens een mythe rond in het dorp over ‘De Middagvrouw’. Wie haar tijdens de oogst, op het heetst van de dag, treft moet een uur lang over zichzelf met haar praten. Zo ontkom je aan het noodlot. Echter geldt voor beide zussen dat ze niet over zichzelf kunnen praten omdat ze geen idee hebben wie ze zijn. Een mooie zin in de film daarover is:
‘’Maar je kan pas over jezelf praten, als je jezelf goed kent.’’
De 16mm gefilmde scènes wisten wel emoties op te roepen
Dan krijgen ze de gelegenheid om van huis weg te gaan en naar een tante in Berlijn te verhuizen. Het leven van de twee zussen lijkt eindelijk te beginnen, maar dan slaat wederom het noodlot toe. Genoeg stof, zou je denken, om hier een prachtige drama film van te maken. Maar net als in het boek wil ook de film ‘De Middagvrouw’ maar niet vlotten. In het geval van de film zijn het vooral de cliché-scènes die het verhaal totaal niet spannend, origineel of emotioneel weten te maken. Zo zijn daar bijvoorbeeld de vele dansfeestjes, de orgie in het Berlijnse boudoir, de overdaad aan drank en drugs en een eerste kus in de stromende regen. Allemaal opgenomen in de nette en mooi opgezette studio’s. Het enige moment in de film waarbij ik het idee had meer inzicht te krijgen in de personages waren de 16mm gefilmde scènes. Die gaven de sfeer van de jaren ’20.
De acteurs bleven acteren, kwamen niet bij de kern
Wellicht is het niet alleen het gefilmde beeld van ‘De Middagvrouw’ wat te clean en te onecht over kwam, maar waren het ook de acteurs. Bij werkelijk geen enkele acteur of actrice had ik het idee dat die in zijn of haar rol zat. Niemand wist daadwerkelijk het personage aan te nemen, en te overtuigen met het karakter. Ze bleven allemaal een rol spelen en deden overdreven hun best om emoties over te brengen. En dat werkt niet. Emoties kun je niet spelen, die moet je als acteur beleven, anders kom het bij de kijker niet binnen. Daarnaast zag ik in hoofdrolspeelster, actrice Mala Emde die Helena speelt, totaal geen jaren ’20 type. Ze heeft daarvoor een te modern uiterlijk. Ook haar blik, die vrijwel in elke scène hetzelfde is, werkte niet mee om mij emotioneel bij de film betrokken te laten zijn.
Wat is nu beter? Het boek of de film?
Kortom, de film roept eigenlijk hetzelfde op als het boek: niets. Totaal geen emotie of empathie. Je leest of, in dit geval bekijkt de film ‘De Middagvrouw’, om bij het naar buiten gaan alweer te vergeten waar het over ging. Jammer want ik had juist zo gehoopt dat regisseur Barbara Albert de emotie die in het boek zo ontbrak, op het filmdoek wel tot leven zou te kunnen brengen. Tenslotte is de inhoud van het boek, je kind achterlaten op een verlaten perron, omdat je zelf de zorg niet aan kan – simpelweg omdat de moederliefde ontbreekt, genoeg voer voor een zeer emotioneel verhaal/film.
Het blijft, althans voor mij , een groot vraagteken wat nu de precieze boodschap van de regisseur/auteur is geweest.
Kijk hier naar de trailer van De Middagvrouw
Specificatie over De Middagvrouw
- Releasedatum : vanaf 25 juli 2024 in de Nederlandse bioscopen
- Speelduur: 136 minuten
- Taal: Engels, Nederlands ondertiteld
- Classificatie: 12
- Genre: Drama
- Regie: Barbara Albert
- Acteurs: Mala Emde, Thomas Prenn, Max von der Groeben, Liliane Amuat, Fabienne Elaine Hollwege
- Distributeur: Cherry Pickers
Klik hier voor meer films voor volwassenen 2024
- Films voor volwassenen in de bioscoop – een overzicht 2024
- Radical, een leraar gooit het roer volledig om
- Treasure, en tragikomedie over een vader-dochter-roadtrip
- Bed & Breakfast – een nieuwe Nederlandse romkom
- Hit Man, nu al een hit in Amerika
- Bad Boys, Ride or Die, een nieuw geslaagd deel
- The Fall Guy, een af geserveerde stuntman keert terug
- Green Border, een film of echte waarheid?
- Maria Montessori film – een prachtige verfilming
- Hors-Saison, een tweede kans voor een oude liefde
- Fly me to the moon, een race in de ruimte en liefde
Ik ben een echte boekenwurm en deel daarover graag mijn mening. De recensies zijn terug te vinden op de sites van uitgeverijen, maar ook op mijn eigen blog www.deleestrein.blogspot.nl en op www.stoerleesvoer.nl
Naast lezen hou ik van koken/bakken, wandelen, puzzelen, scrapbooking en haken. Het leuke is natuurlijk om elke keer weer nieuwe ideeën op te doen. Daarom zijn sites zoals MamaScrapelle met hun honderden tips en ideeën, voor alles en nog wat, zo geweldig. Leuk dat ik daar nu ook mijn steentje aan mag bijdragen.