We kennen allemaal wel de persoon Adolf Hitler, al is het alleen maar om zijn bekende kleine snorretje. Maar wie was Hitler echt? Wat dreef hem om deze krankzinnige oorlog te voeren en duizenden mensen de dood in te jagen. Waarom had hij zo een haat naar Joden?
Al vele jaren vraag ik me dat af. Ondanks alle boeken, documentaires, series en films die ik reeds over hem gezien heb, blijft hij voor mij althans een raadsel. Maar dan nu de film ‘Führer und Verführer’. Deze beloofd, met nog nooit eerder vertoond beeld- en spraakmateriaal, uit te kunnen leggen hoe Adolf Hitler deze vreselijke oorlogsfabriek op touw heeft kunnen zetten. En daarbij zou zijn rechterhand, Joseph Goebbels, wel eens een grotere rol in gespeeld kunnen hebben, dan we wellicht allemaal dachten en/of wisten.
Hier gaat de film Führer und Verführer over
De film ‘Führer und Verführer begint vanaf de zogenaamde ‘Anschluss’ (annexatie) van Oostenrijk in maart 1938, wanneer de krachtige propagandamachine van Joseph Goebbels zijn werk doet. Het beleid van de nationaalsocialisten vindt op ongekend niveau bijval. Als duidelijk wordt dat Adolf Hitler vastbesloten is Europa in een barbaarse oorlog te verwikkelen, ziet Goebbels zich gedwongen zijn strategie – tot dan gericht op veiligheid – te veranderen. Hij wil niet uit de gratie raken bij de dictator, die hij verafgoodt, en richt zich op het radicaliseren van de aanhang en het misleiden van het Duitse volk met onder meer antisemitische films zoals ‘De Eeuwige Jood’. Tot aan de ondergang van Nazi-Duitsland in mei 1945, blijft Goebbels wanhopig vechten voor het imago van het fascisme.
Führer und Verführer heeft een indrukwekkende start
‘Führer und Verführer’ heeft een indrukwekkende start. Op een compleet zwart beeld komt enkel de tekst dat er nog nooit eerder vertoonde beelden getoond zullen worden. Dat er letterlijke quotes gebruikt worden en dat vele acties daadwerkelijk ondernomen zijn. Hierbij is grondige research aan vooraf gegaan. Vervolgens verschijnt er beeld waarbij de acteurs Hitler en Goebbels kijken naar een propagandafilm. Hierin worden inderdaad direct al echt opnames van Adolf Hitler gebruikt. Dat is meteen al indringend. Ook het driftige gedrag van Goebbels, en de onderdanigheid van Hitler, maakt je als kijker direct geïnteresseerd, en zet je op scherp.
Een langgerekte en geacteerde documentaire
De film ‘Führer und Verführer’ is eigenlijk meer een langgerekte en geacteerde documentaire, die de kijker vooral het fenomeen propaganda wil uitleggen. Eigenlijk slaat regisseur Joachim Lang daarmee meteen twee vliegen in een klap. Want nog nooit eerder is, na de Tweede Wereldoorlog, het opkomen van groepsvorming, en dan met name bij de extreemrechtse partijen, zo groot geweest. De kracht van de media (mis)bruiken, het herhalen van informatie en het verspreiden van nepnieuws was een van de speerpunten die minister van propaganda, Joseph Goebbels, keer op keer als een meester wist in te zetten.
Helaas mist er echte emotie bij de acteurs in Führer und Verführer
Wellicht maakt de film ‘Führer und Verführer’ daarom nog wel de meeste indruk op de kijkers. Ook nu wordt propaganda weer massaal ingezet bij de strijd tussen Israël en Hamas, en tussen Rusland en Oekraïne. Want hoewel de film een perfecte en zeer realistische kijk geeft op de complete gekte van met name Joseph Goebbels, komt het acteerwerk er matig vanaf. De bij ons bekende driftige Adolf Hitler is de rust zelve en wordt gedurende de gehele film overschreeuwt door Goebbels. Maar ondanks zijn verheffende stem, weet hij de woede niet van het scherm af te laten spatten. Ook de vrouw van Goebbels acteert vrij emotieloos en gedraagt zich eigenlijk bij elke situatie hetzelfde. Dat is jammer want met betere acteurs, of laat ik zo zeggen; emotioneler acteerwerk, had de film ‘Führer und Verführer’ nog veel indrukwekkender geweest. Nu kijk je eigenlijk slechts voor de historische feiten. Die overigens fantastisch gedocumenteerd zijn.
Wie was Joseph Goebbels?
De Duitse Joseph Goebbels is geboren in 1897. Zijn vader was Duitser en zijn moeder Nederlandse. Door een ontsteking in zijn rechtervoet wordt hij op zijn derde jaar al kreupel. Hierdoor werd hij in de Eerste Wereldoorlog afgekeurd voor militaire dienst. Hij studeerde filosofie en las buitengewoon veel boeken. In 1924 raakte hij obsessief geïnteresseerd in nationaalsocialisme. Adolf Hitler was zijn grote voorbeeld, en Goebbels werd lid van de NSDAP. Joseph begon in het openbaar te spreken en de nationaalsocialistische boodschap meer en meer uit te dragen. Hij bleek een genie in het genereren van publiciteit. Hij kreeg steeds meer bekendheid en wist zich op te werken als propagandaminister naast Hitler. In 1945 pleegde hij, net als Adolf Hitler zelfmoord. De film ‘Führer und Verführer’ weet deze geschiedenis naadloos over te brengen.
Joseph Goebbels, het brein achter het hoofdpersonage Adolf Hitler
Wat in de film ‘Führer und Verführer’ voornamelijk naar voren komt, is dat Goebbels het grote brein achter de gehele oorlogsmachine van Hitler was. Alles maar dan ook alles werd uitgedacht en geregisseerd. Zelf het ‘spontane’ uitreiken van bloemen door een meisje tijdens een rondtoer aan Hitler, blijkt tot op de seconde in scène gezet. Zo wist hij, met Hitler als hoofdpersonage, en vele valse beloftes en retorische vragen, een volk tot hysterie op te hitsen.
De macht van groepsdynamiek
Wat de regisseur Joachim Lang vooral met deze film wil laten zien is de macht van groepsdynamiek. En daarin is hij zeker geslaagd. Het gebruik van echte beelden geeft ‘Führer und Verführer’ nog eens extra geloofwaardigheid. De echte beelden lopen in sommige scènes heel erg goed in elkaar over. Er zitten ook schokkende opnames in, bijvoorbeeld die van de massagraven in de concentratiekampen. Maar helaas valt al dit sterke werk, zoals ik al eerder vermelde, wel een beetje weg door het matige acteerwerk. De acteurs waren te braaf en te emotieloos. Het zijn meer karikaturen geworden die de geschiedenis vergezellen.
”Het is gebeurd en daarom kan het weer gebeuren”
Desalniettemin heeft de film ‘Führer und Verführer’ me wederom weten te raken. Dit verhaal kan niet vaak genoeg verteld worden. Al is het maar omdat we reeds in een tijd leven waarin alles op losse schroeven lijkt te staan. Daarbij zijn hetzers als Joseph Goebbels, mensen die door middel van leugenachtige voorstellingen en valse leuzen volksmassa opruien, tegenwoordig helaas weer in de meerderheid. Aan het einde van de film komen er ineens levensgroot nog wat Holocaust overlevende, zoals Margot Friedländer, aan het woord. Dat maakt grote indruk, zeker de woorden van Primo Levi, hij overleefde vernietigingskamp Auschwitz, die zei: ‘Het is gebeurd en daarom kan het weer gebeuren’’.
Goed om het eens vanuit Duits oogpunt te bekijken
De film ‘Führer und Verführer’ is een zeer indrukwekkende, maar vooral schokkende film. Eerlijk en hard, en wellicht niet voor iedereen weggelegd. Echter is het goed om het vreselijke oorlogsverhaal ook eens vanuit Duits oogpunt verteld te zien. Gebaseerd op zoveel historische feiten.
Op streamingsdiensten zoals Netflix, Videoland en/of HBO zal deze film, misschien wel in de vorm van een serie, het denk ik heel goed gaan doen. Het zal dan zeker een groter publiek bereiken, en daarmee de boodschap van regisseur Joachim Lang breder kunnen verspreiden.
Kijk hier alvast naast een de trailer
Details over Führer und Verführer
- Releasedatum : vanaf 19 september 2024 in de Nederlandse bioscopen
- Speelduur: 124 minuten
- Taal: Duits, Nederlands ondertiteld
- Classificatie: 16
- Genre: Oorlog, Drama
- Regie: Joachim Lang
- Acteurs: Robert Stadlober, Fritz Karl, Fraziska Weisz
- Distributeur: Dutch Film Works
Klik hier voor meer nieuws en recensies over films
Films voor volwassenen in de bioscoop – een overzicht 2024
Ik ben een echte boekenwurm en deel daarover graag mijn mening. De recensies zijn terug te vinden op de sites van uitgeverijen, maar ook op mijn eigen blog www.deleestrein.blogspot.nl en op www.stoerleesvoer.nl
Naast lezen hou ik van koken/bakken, wandelen, puzzelen, scrapbooking en haken. Het leuke is natuurlijk om elke keer weer nieuwe ideeën op te doen. Daarom zijn sites zoals MamaScrapelle met hun honderden tips en ideeën, voor alles en nog wat, zo geweldig. Leuk dat ik daar nu ook mijn steentje aan mag bijdragen.
- Führer und Verführer, een film over opruiende propaganda - 19/09/2024
- Birthday Girl, niet elke verjaardag is een feestje - 09/09/2024
- Tatami, een sportverhaal wordt een politiek drama - 29/08/2024